Sağlıklı bir yaşam için yapılan spor, yanlış uygulandığında ve yanlış beslenme biçimi ile bir araya geldiğinde faydadan çok zarara yol açar. Bu yüzden yapılan egzersiz ve sportif etkinlikler, uzman bir kişi gözetiminde, gerekli sağlık kontrolleri yapıldıktan sonra uygulanmalıdır. Günümüzde gerek salon gerekse açık hava sporcuları arasında kullanımı artan gıda takviyeleri ve vitaminler, bilinçsiz kullanıldığında ciddi sağlık problemlerine yol açar.
Vücudun temel ihtiyaçlarından biri olan protein, hücre gelişimini destekleyen, kansızlık oluşumunu engelleyen, vücut direncini ve kas dokusunu güçlendiren temel bir besindir. Et, yumurta, süt, yoğurt, peynir, fasulye, nohut, badem, kabak çekirdeği gibi gıdalar yoluyla alınan protein, yüksek molekül ağırlığına sahip, amino asitlerden oluşan organik bir bileşiktir. Protein tozları, peynir altı suyunun saflaştırılmasından elde edilir. Yani protein tozlarının ham maddesi peynirdir. Adını sıkça duyduğunuz whey protein ise en saf protein çeşidinin ismidir. Kullananlar ne kadar doğal olduğunu savunsa da bu proteinler şaşalı dev plastik kavanozlara girene kadar birçok kimyasal işlemden geçmek ve belli derecelerde ısıtılmak zorunda. Bu işlemler sonunda saflığı %30 oranında azalmakta, yağ oranı ve laktoz oranı giderek artmaktadır.
Yalnızca profesyonel sporcular tarafından bir uzman gözetimi altında tüketilmesi gereken protein tozları, özellikle vücut geliştirme ile ilgilenen kişiler tarafından kas kütlesinin hızlı bir şekilde arttırılması için bilinçsizce tüketilen bir tür besin takviyesidir. Bazı spor eğitmenleri tarafından da tüketilmesi tavsiye edilen protein tozu, temelde sağlıklı olmayan, vücudun doğal dengesini bozan ve aşırı miktarda tüketildiğinde bazı sağlık problemlerine sebep olabilen bir üründür. Piyasada pek çok marka altında satılan protein tozlarının ne kadar sağlıklı olduğu tartışmalıdır. Bazı ürünlerde halk arasında doping olarak bilinen performans arttırıcı ve vücuda zarar veren içerikler de bulunur. Protein tozunun uzman önerisi olmaksızın kullanımı, vücudun ihtiyacının çok üzerinde, kimyasal işlem görmüş proteinin alınmasını ya da vücuda uzun vadede büyük zarar veren yapıların alınmasına neden olur. Bu yüzden insan sağlığına yapması beklenen olumlu etkiden çok zarar getirebilir. Profesyonel sporcular dışında spor ve ağır egzersiz yapan ya da vücut geliştirme ile ilgilenen kişilerin, ihtiyaç duyduğu proteini doğal besinler aracılığıyla alması çok daha doğrudur.
Araştırmalar sonucunda elde edilen bilgiler ışığında, protein tozu zararları şu şekilde sıralanabilir:
Kalp Hastalıkları: Protein tozu, vücutta protein miktarının birden artmasına neden olabildiğinden kalp kasında büyümesine yol açar. Ürün içeriğinde yer alan yağ miktarına bağlı olarak diğer kalp damar hastalıkların ortaya çıkmasında rol oynayabilir.
Bağırsak Hastalıkları: Bağırsak tarafından yeteri kadar emilemeyen protein ishale sebep olabilir.
Kemik Erimesi: Protein, kanın asidik oranını yükseltir. Bu asidin dengelenmesi için kemikte bulunan kalsiyum kullanılır. Kemik yapısında yer alan kalsiyumun boşalmasına neden olan fazla protein, kemikleri zayıflatarak kırılgan bir hâle getirir ve osteoporoz olarak bilinen kemik erimesi oluşumuna neden olur.
Böbrek Taşı Oluşumu: Kemiklerdeki kalsiyumun boşalması ile kemikleri zayıflatan protein tozu, kalsiyumun böbreklerde yoğunlaşmasına yol açar. Bu birikim ile spor sonrasında yaşanan sıvı kaybı, böbrek taşı oluşumuna neden olur. Ayrıca proteinin vücutta kullanılabilir hâle getirilebilmesi için böbrekler de çalışır. Aşırı kullanıma bağlı olarak böbrek yetmezliği gibi rahatsızlıklar da görülebilir.
Karaciğer Hastalıkları: Bilinçsiz bir şekilde vücudun ihtiyacından fazla alınan proteinin vücuttan atılması için karaciğerin daha fazla çalışması gerekir. Özellikle karaciğer hastalığı olan kişilerde bu durum pek çok sağlık problemine yol açabilir.
Sağlıklı bir yaşam için yapılan spor ile kas dokusunun güçlendirilmesi için protein tozunun, uzman hekim ya da diyetisyen tavsiyesi olmaksızın kullanımı daha pek çok sağlık problemine yol açabilir. Bu yüzden spor yapan kişilerin protein bakımından zengin doğal gıdalarla beslenmesi önerilir. Sağlıklı bir yaşam için düzenli olarak sağlık kontrollerinizi yaptırmayı unutmayınız.